ΓΡΑΦΟΚΙΝΗΤΙΚΕΣ ΔΥΣΚΟΛΙΕΣ ΚΑΙ ΔΥΣΓΡΑΦΙΑ

 

 

Απαραίτητες δεξιότητες για το γράψιμο είναι η οπτική αντίληψη (π.χ. η διάκριση εικόνας- φόντου, η σταθερότητα φορμών, το οπτικό κλείσιμο), ο χωρικός προσανατολισμός (η ικανότητα εκτίμησης του χώρου, η οργάνωση, η συμμετρία, η κατευθυντικότητα), η ευλυγισία, η ροή και ο ρυθμός καθώς και ο στασικός έλεγχος του σώματος. Αξίζει να τονιστεί ότι ο ώμος, ο αγκώνας, ο πήχης, ο καρπός και τα δάχτυλα αποτελούν ένα σύστημα και ότι αν ένα από αυτά δεν λειτουργεί σωστά τότε αφενός επηρεάζονται και τα υπόλοιπα και αφετέρου επηρεάζεται και το γράψιμο. Τέλος, στο γράψιμο καθοριστικό ρόλο έχουν τα αισθητηριακά συστήματα (απτικό, αιθουσαίο, ιδιοδεκτικό, ακουστικό, οπτικό).

Ποια είναι όμως τα σημάδια που παρατηρούνται? H δυσχέρεια στη γραφοκινητικότητα είναι εμφανής από την ανώριμη σύλληψη μολυβιού (δηλ. παλαμιαία σύλληψη = σύλληψη με σφιγμένο χέρι στη μέση του μολυβιού μετά τα 2 έτη, η τετραποδική σύλληψη = σύλληψη με 4 δάχτυλα μετά τα 3 έτη, όταν ο αντίχειρας είναι τυλιγμένος ή αντίθετα σκεπασμένος σε σχέση με τα υπόλοιπα δάχτυλα, όταν τα δάχτυλα είναι σε υπερ-εκτατική θέση ή σε υπτιαστική θέση), τη λάθος τοποθέτηση του χεριού στο μολύβι είτε πολύ ψηλά είτε πολύ χαμηλά, τη θέση του καρπού όταν αντί για μέση θέση κάποιες φορές είναι σε κάμψη (λυγισμένος). Πολύ συχνά το παιδί κρατάει το κεφάλι του όταν γράφει ή το γέρνει αρκετά προς τα δεξιά ή αριστερά. Ένα ακόμα σημάδι είναι οι συγκινησίες π.χ. να κουνά τη γλώσσα του ανάλογα με το γράψιμο του. Το αργό γράψιμο ή κακή ταχύτητα γραφής, οι αχνές γραμμές ή οι πολύ έντονες αποτελούν επίσης ενδείξεις δυσγραφίας. Άλλες επιπρόσθετες εκδηλώσεις δυσκολίας είναι όταν το παιδί δεν έχει κατακτήσει πλευρίωση (δεν έχει αποφασίσει με ποιο χέρι θα γράφει ) μετά τα 4 έτη ή η θέση του κορμού ή γενικότερα του σώματος δείχνει υποτονική (ξαπλώνει στο τραπέζι, γέρνει στα πλάγια καθώς γράφει). Χαρακτηριστικά είναι τα γράμματα που είτε είναι εξαιρετικά μεγάλα είτε εξαιρετικά μικρά, οι λέξεις είναι μισοτελειωμένες, καθρεπτική γραφή, αντιστροφές, ανακατεύει τα κεφαλαία με τα μικρά, δεν υπάρχει διαχωρισμός γραμμάτων με αριθμούς, οι αποστάσεις μεταξύ γραμμάτων ή λέξεων είναι ασταθείς, οι λέξεις δεν βρίσκονται πάνω στις γραμμές, το γραπτό είναι κατηφορικό, το παιδί κοιτάζει το χέρι του όταν γράφει ή μιλάει στον εαυτό του.

Η αξιολόγηση της εικόνας του παιδιού γίνεται ανάλογα με την ηλικία του. Σε μικρότερα παιδιά αξιολογούμε τη ζωγραφική του (αυθόρμητη, κατόπιν οδηγίας αλλά και έπειτα από αντιγραφή- υπόδειγμα). Σε μεγαλύτερη ηλικία βλέπουμε τη γραφή του σε αυθόρμητη μορφή, κατόπιν υπαγόρευσης  αλλά και έπειτα από αντιγραφή.

Για την αντιμετώπιση λοιπόν της δυσγραφίας δεν εστιάζουμε μόνο στο γράψιμο αλλά και στο σώμα ώστε να το ενδυναμώσουμε, να του δώσουμε τα σωστά στασικά πρότυπα (η έλλειψη τους επεμβαίνει στη φυσιολογική ανάπτυξη) και να βοηθήσουμε το παιδί να αποκτήσει εικόνα σώματος. Ρυθμίζουμε το επίπεδο διέγερσης (κατάλληλο επίπεδο εγρήγορσης ανά περίσταση ) όπως επίσης ενθαρρύνουμε τον εμπλουτισμό του ιδεασμού ( είναι η ικανότητα να παράγω νέες ιδέες ή να συνδυάσω αντικείμενα με νέους τρόπους ) και το σχεδιασμό της κίνησης του παιδιού.

Άρα, συνοψίζοντας  η διαδικασία έχει ως εξής : η σύλληψη της ιδέας, το μέρος του σώματος αλλά και η στήριξη του σώματος, το μολύβι αλλά και οι ενδεχόμενες προσαρμογές σε αυτό (λαβές), η επιφάνεια εργασίας (πίνακας, χαρτί κλπ) και το που θα βρίσκεται (στο τραπέζι, στον τοίχο, σε κεκλιμμένο επίπεδο κλπ).   

 

Αποστολάτου    Ιφιγένεια

Εργοθεραπεύτρια